Doğanın Saf Hediyesi: Erken Hasat Zeytinyağı Nedir?

Zeytinlerin dalından sofralarımıza lezzet katan zeytinyağına dönüşüm yolculuğunda biliyoruz ki her bir adım, zeytinyağının aromasını ve özelliklerini etkileyen bir yapıya sahip. Zeytinin yetiştiği bölgeden hasat zamanına, üretim yöntemlerinden şişelemesine kadar her bir unsur, aslında zeytinyağının damakta bıraktığı eşsiz tadı etkiliyor. Böylece farklı damak zevklerine uygun zeytinyağı çeşitleri ortaya çıkıyor.

Zeytinyağı türlerinden biri olan erken hasat zeytinyağı da adını sıkça duyduğumuz bir zeytinyağı çeşidi. “Peki, nedir erken hasat zeytinyağının özelliği?” diyorsanız bu sorunun cevabını verebilmek için zeytinlerin toplandığı zamana dönmemiz gerekli.

O halde gelin, zeytinleri dalından toplayıp erken hasat zeytinyağına dönüştürme yolculuğuna birlikte çıkalım.

Erken hasat zeytinyağı, aslında adından da anlaşıldığı gibi hasat zamanına göre diğer zeytinyağlarından farklılaşan bir zeytinyağı çeşidi. Bu zeytinyağını üretmek için zeytinler, henüz olgunlaşmadan ve yeşil haldeyken toplanır. Zeytinin olgunlaşma periyoduna göre erken hasat zeytinyağı için hasat zamanı ise ekim sonu ve kasım başına denk gelir.

Ekim ve Kasım aylarında henüz yeşilken toplanan zeytinlerden, çeşitli sıkma yöntemleri kullanılarak zeytinyağı elde edilebilir. Ancak burada dikkat edilmesi gereken nokta, henüz olgunlaşmamış zeytinin sahip olduğu yüksek polifenol oranını korumak. Çünkü zeytin, daha yeşil haldeyken yüksek besin değerine sahip olur. Zeytinin bu besin değerini zeytinlerin sıkılması ile elde edilen zeytinyağına aktarabilmek için de hasat zamanı kadar sıkım yöntemi de bir o kadar önemli.

Erken hasat zeytinyağı üretiminde zeytinlerin polifenol oranını düşürmemek için toplandıktan kısa bir süre sonra soğuk sıkım yöntemiyle sıkılması gerekir. Çünkü zeytine yeşil rengini veren ve aynı zamanda besin değerini yükselten polifenoller, uçucu ve suda çözünür bir yapıya sahip. Bu nedenle erken hasat olsa bile sıkma sırasında zeytinin herhangi bir ısıl veya kimyasal işlem görmesi, polifenol oranını düşürür.

Erken hasat zeytinyağı üretim aşamalarında da gördüğümüz gibi erken hasat sadece zeytinyağının aromatik dokusunu değiştirmez, aynı zamanda zeytinyağının polifenol oranını da etkiler. Tabii ki üretim aşamalarına dikkat edildiği müddetçe. Tüm bu bilgilere göre de soğuk sıkım erken hasat zeytinyağı, polifenol açısından en verimli zeytinyağı demek mümkün.

“Peki, zeytinyağında yüksek oranda polifenol olmasının faydası ne?” diye düşünüyorsanız hemen cevaplayalım. Zeytinyağı faydalarına yönelik yapılan bir araştırmaya göre zeytin polifenollerinin bağışıklığı güçlendirdiği, vücuttaki enfeksiyonu azalttığı ve karaciğerde oluşabilecek hasarlara karşı koruma kalkanı oluşturduğu ortaya konuluyor. Bu nedenle zeytinin yüksek polifenol değeri korunarak üretilen erken hasat soğuk sıkım zeytinyağına da polifenollerin tüm bu faydalarını içinde barındıran ve lezzetiyle olduğu kadar yararlarıyla da dikkat çeken zeytinyağı türü diyebiliriz.

Bir zeytinyağının aromatik özelliklerini etkileyen en önemli unsurlardan bir diğeri de asitlik derecesi. Bu nedenle damak zevkinize en uygun zeytinyağı seçimini yapmak için zeytinyağının asit oranına dikkat etmek oldukça önemli.

Zeytinyağının asit oranı; zeytinin kalitesine, hasat zamanına ve üretim yöntemine göre değişir. Ancak üretimi gerçekleştirilen tüm zeytinyağı türlerinin maksimum asitlik derecesi, Türk Gıda Kodeksi Zeytinyağı ve Pirina Yağı Tebliği ile belirlenir. Buna göre natürel sızma zeytinyağı kategorisine giren erken hasat zeytinyağının serbest yağ asitliği, oleik asit cinsine göre her 100 gramda 0,8 gramdan fazla olmamalıdır.

Üretimden şişelemeye kadar her bir adımı özenle işlenen Gaia Oliva erken hasat zeytinyağları, natürel sızma zeytinyağları için belirlenen bu sınıra dikkat edilerek üretilir. Memecik ve Ayvalık zeytinlerinin lezzetlerini ve besin değerlerini korumak için MoriTem teknolojisi kullanılarak soğuk sıkım yöntemiyle üretilen Gaia Oliva erken hasat zeytinyağlarının asit oranları, 0.17 ve 0.27 olarak değişir.

Taptaze yeşil zeytinlerden elde edilen erken hasat zeytinyağı, koyu yeşil rengi ile dikkat çektiği gibi aromasıyla da gurme lezzetler arayanların ortak noktası. Çünkü olgunlaşmamış zeytinin damakta iz bırakan acılığı, bu zeytinyağının aromasını oluşturan temel nota.

Zeytinlerin henüz yeşilken hasat edilip sıkma yöntemleri ile zeytinyağına dönüştürüldüğü erken hasat zeytinyağı, zeytinyağının en saf halini tatmak isteyenler için oldukça uygun bir tercih. Çünkü yoğun ve damakta hafif bir acılık bırakan tadı ile zeytinin sahip olduğu o acı tadı, zeytinyağının ağızda kayıp giden dokusunda hissetmek mümkün. Bu tadı ile de erken hasat zeytinyağının, zeytinyağı türleri arasında kendine has aromaya sahip olmasıyla öne çıktığını söyleyebiliriz.

Erken hasat zeytinyağının tat özelliklerine bakıldığında “Bu zeytinyağı yemeklerde kullanılır mı?” sorusunun merak konusu olması oldukça doğal. Şunu belirtelim ki erken hasat zeytinyağı, yoğun ve aromatik lezzeti ile hem soğuk hem de sıcak yemeklerde kullanılabilir. Önemli olan nokta ise yemeklerde zeytinyağı kullanmadan önce hangi yemeğe hangi zeytinyağının yakıştığını bilmek.

Erken hasat zeytinyağı, özellikle salata ve meze gibi soğuk lezzetlerde tercih edilse de deniz ürünleri ve ızgara etlere aromatik bir dokunuş yapmak isteyenler için oldukça uygun bir tercih. Erken hasat zeytinyağının lezzet eşleşmeleri ve yemeklerde kullanımı ile ilgili daha detaylı bilgi almak isterseniz “Hangi Zeytinyağı Hangi Yemeğe?: Zeytinyağı Seçme ve Kullanma Rehberi” yazımızı okuyabilirsiniz.

Zeytinlerin hasat zamanına göre farklılaşan zeytinyağı türlerinden biri olan erken hasat zeytinyağı dışında zeytinler olgunlaştıktan sonra üretilen bir zeytinyağı türü daha bulunur. Bu zeytinyağı çeşidi ise olgun hasat ya da geç hasat zeytinyağı olarak adlandırılır.

Olgun hasat ve erken hasat zeytinyağı arasındaki temel fark ise tabii ki hasat zamanları. Ancak bu fark, zeytinyağının tadını ve buna bağlı olarak her iki zeytinyağının kullanılabileceği yemekleri de etkileyen temel nokta. Bu nedenle tariflerinize lezzet katacak zeytinyağını seçmek için bu farkları bilmenizde fayda var.

O halde erken hasat ve olgun hasat zeytinyağı arasındaki farkları daha detaylı bir şekilde incelemek için özelliklerini karşılaştıralım:

Tabii ki her iki zeytinyağı türü farklı lezzetlerle yorumlanabilir. Erken hasat zeytinyağı, sıcak yemeklerde kullanabildiği gibi olgun hasat zeytinyağıyla da soğuk yemeklere yumuşak bir dokunuş yapılabilir. Bu tercih, tamamen sizin damak zevkinize bağlı.

Ancak unutmayın ki zeytinyağının eşsiz tadını hissedebilmek, sadece zeytinyağının türüne bağlı değil. Zeytinin yetiştiği bölge, kalitesi, sıkma yöntemleri ve şişelemesi gibi pek çok unsur, zeytinyağının tadını etkiler. Zeytinyağı türlerinden seçiminiz ister erken hasat ister geç hasat olsun, hasattan üretime kadar doğru yöntemlerle elde edilen Gaia Oliva zeytinyağlarını tercih ederek en doğal hali ile damağınızda eşsiz bir iz bırakan zeytinyağı tadını deneyimleyebilirsiniz.